بررسی ریزازدیادی و القاء ریشه گونه کُنار (ziziphus spina-chirstti mill.)

کنار یک گونه اکولوژیک، اقتصادی و بومی مناطق خشک و نیمه خشک ایران محسوب می شود. در این مطالعه قابلیت تولید کالوس از ریز نمونه های مختلف با هدف نهایی باززایی گیاه کامل از کالوس های تولید شده به منظور توسعه برنامه های اصلاحی این گونه مورد بررسی قرار گرفت. برای از بین بردن خواب بذر از تیمار 48 ساعت خیساندن در آب و در مرحله بعد ایجاد خراش سطحی با اسکالپل بر روی پوسته بذر استفاده شد. به منظور از بین بردن آلودگی های بذر، بعد از تیمار شکستن خواب بذر تحت تاثیر تیمارهای مختلف استریل (هیپوکلریت سدیم (naclo) در سه غلظت 1% ، 2% و 4% و همه تیمارها در مدت زمان 20 دقیقه، پراکسید هیدروژن ( h2o2) در غلظت های 4% ، 8% و 12% و همه تیمارها در مدت زمان 10 دقیقه و کلرید جیوه 1% (hg cl2 ) در مدت زمانهای 10 دقیقه ، 15 دقیقه ، 20 دقیقه و 25 دقیقه) قرار گرفتند. بذرها پس از بکاربردن تیمار خواب شکنی و استریل کردن در محیط کشت ms کشت شدند. نتایج نشان داد که ترکیب محلول هیپوکلریت سدیم با غلظت 4% و قارچ کش بنومیل بهترین تأثیر را در از بین بردن آلودگی های بذر داشت، زیرا بیشترین میانگین جوانه زنی و بیشترین تعدا بذرهای سالم و بدون آلودگی از ترکیب این محلول بدست آمد. در مرحله بعد، از نهال عاری از آلودگی بدست آمده در شرایط درون شیشه ریزنمونه های برگ، گره و ریشه به منظور تولید کالوس تهیه شد. ریزنمونه ها در محیط کشت حاوی هورمون های bap, tdz, 2, 4-d و naa (در غلظتهای 5/0، 1 و 2 میلی گرم) در ترکیب با kin (5/0 میلی گرم در لیتر) کشت شدند. نتایج نشان داد که از بین 4 اکسین و سایتوکنین استفاده شده tdz و 2,4-d بیشترین مقدار کالوس را تولید کردند. هورمون tdz در تمامی غلظت های استفاده شده نتایج مشابه نشان داد در صورتیکه در هورمون 2,4-d با افزایش غلظت، کاهش تولید کالوس مشاهده شد. از بین ریزنمونه های استفاده شده، ریزنمونه برگ بیشترین مقدار کالوس را تولید کرد. جهت باززایی از کالوس و ریشه دار کردن شاخه های تولید شده در محیط کشت ms و ms 2/1 از هورمون هایkin, tdz وbap (در غلظت های 1،3 و 5 میلی گر در لیتر) در ترکیب با naa (5/0 میلی گرم در لیتر) به منظور شاخه زایی و از iba و naa(در غلظت های 5/0، 1 و 2 میلی گرم در لیتر) به منظور ریشه-زایی استفاده شد. نتایج نشان داد که بیشترین مقدار تولید شاخه از کالوس های بدست آمده از گره و ریشه تحت تأثیر هورمون 5 میلی گرم در لیتر هورمونkin و 1 میلی گرم در لیتر هورمون tdz مشاهده شد. بیشترین مقدار تولید ریشه نیز تحت تاثیر هورمون iba در غلظت 1 میلی گرم در لیتر بدست آمد.